(371) najgorszy sort

Niedaleko pada jabłko od jabłoni, uczyli matuś, a ojce głowami kiwali. I rację mieli! Jaka Ana Martin, jaki Roman, takie i dzieciska. A było dwa razy pomyśleć, zanim kalendarzyk odstawili. A było to. A było tamto. Za późno. Woda wylana bez kąpieli. Wszystko za późno. Najgorszy sort im wyszedł. I to dwa razy. Na naklejkach stoi i pisze, zdjęcia krążą po sieci, i to na święta taki wstyd. Ojezu.
Niedorobieni jak bumcykcyk.
Cha cha, piękne, zaśmiewa się Roman, a Ana wręcz tarza po dywanie, chłopaki, te najgorsze, bo innych tu nie, obaj na niej, pod nią, przy niej, jak tam który trafi. Widać tak to ci niedorobienie mają, nie wiedzą sami, co robią.
Dobrze, że nie podrobieni przynajmniej, bynajmniej tyle, jakbyś powiedziała, udaje się coś powiedzieć do ładu bez składu Anie, chociaż bo ja wiem, czy to ma jakieś dłonie i nogi? Jeszcze mniej jej wierzę od czasów soboty. Najgorszy sort tu mną rządzi. 
No, na demo żem była pod ambasadą, ale to już wiecie pewnie z fejsa i tak. Fot nacykali tyle, że na rok publikacji starczy.
Okej, macie mnie. Tak, w obronie. Tak, w ramach kota. I co, kamieniem? Niech pierwszy niewinny rzuci.
Ksenio, dziś to już wszystko mieszasz doszczętnie, na to Roman. Przysłowia, powiedzonka, fakty, miejsca. Oj, chyba na Ksenię przeszło i sama jest z najgorszego sortu, dodaje Ana. Ksenio, źle się czujesz? pyta niby zatroskana. Taką masz minę.
Tak, Ksenio, taką masz minę o rety, dodaje Iwonek.
Bo właśnie se uświadomiłam, że w Łapach przecież też fejsują. Już dawno mnie tam przyłapali. Już całe kilkanaście godzin jestem na wyklętym. Ojezu, jak ja się na święta w domu pokażę?
To się nie pokazuj i zostań z nami na Sanżilu. Tu to będzie wesoło. Będziemy chodzić na demonstracje.
O nie! woła Iwonek. Ja nie chcę. Groch kiwa głową, raz na tak, raz na nie, taki ciemny, może Bułgar to on albo Rumun jakiś bynajmniej zresztą. Bo przecież nie słowo na ż. Po tatusiu. Nowa władza ich sprawdzi, spokojna głowa.
A przecież tam obok jest święty mikołaj, podstępnie działa Ana. Aha mamusiu, to chcę. Ja chcę na demostację. Stacyjkowo. Z kotem Ksenia.
Nie z kotem, tylko kodem. KODem - wielkimi literami zapisane, przypomina Ana. Dobrze, żeśmy poszli. Komitet obrony demokracji. Dumnie brzmi, ale może musi tak brzmieć.
Dobrze to może w Brukseni brzmi, ale co na to Polska A B i C? Ojezu, ale się wkopałam.
Warto było. Trzeba ratować, co się da, poważnieje Roman.
No ale obrazili nas! Obrazili was!
Czym?
Naklejkami tymi, co to Groch na plecach ma, Iwonek na piersi -  toż to o najgorszym sorcie teraz wszyscy wiedzą! A nie musieli! To mogło zostać między nami.
Ksenio kochana, to na żarty było! 
Ksenio, to żarcik, tłumaczy mi Iwonek.
Żarcik? no nie wiem sama...patrząc na Martinów, a na Anę szczególnie, to nie żarcik chyba.
Nie wierzysz coś, podśmiewuje się Ana. 
Wierzyć wierzę, ale co, jeśli to prawda? Zawsze tak czułam, że coś niehalo nie styka u nas na Sanżilu, jak w tej zmywarce bosza normalnie. Coś mi to pachniało zmianą. I proszę! I mam! I sama z etykietą gorszej latam po fejsie. Pomyśleć, że po to na zachód ruszałam!

(372) jednostki

Do niedawna myślałam, że wszyscy jesteśmy ludźmi. W liczbie pojedynczej dawało to człowieka. Pokongresowo, pod wpływem Any Martin, zrozumiałam, że obok człowieka należy dopisać kobietę, by nie było, że człowiek to tylko on, ale i ona. Już samo to nadało mojemu językowi bogactwa. A teraz - proszę bardzo, po wysłuchaniu wykładu o migracjach emi-imi lebelż wewnątrz Belgii wiem, że ludzie to także jednostki.
Nie rozumiem, kręci głową Ana Martin. Ksenio, nie rozumiem! woła Iwonek. groch kręci głową po prostu, za to zawzięcie.
Proszę, sama patrz: same statystyki. tabelki, liczby i inne. A w nich - ludzie, jak rozumiem, człowiek jako mężczyzna i jako kobieta, w tym dziecko i dziecka - nazywani jednostkami. Tak mi z rana Roman przetłumaczył unite - z akcentem.
Ach, statystyki, no tak. Normalnego języka tam nie uświadczysz. Stąd takie słownictwo.
W statystyce wszyscy równi, śmieje się Roman. Wszyscy odczłowieczeni.
To przytocz nam kilka danych, prosi Ana. Ksenio, przetocz, tak, woła Iwonek, co przetocz? Groch kiwa głową po prostu.
Proszę bardzo, w punktach, statystycznie nieco.

• jeszcze nigdy w Brukseni nie mieszkało aż tylu ludzi, w tym kobiet. 1175173 na 1 stycznia naliczono, w tym groch z nr 1175100 na oko
• urodziło się o 9842 ludzia więcej niż umarło
• 50188 nowych emi-imi, co należy rozumieć jako oficjalni emi na komisję z rodzinami
• z Brukseni więcej lebelż uciekło, niż przybyło. Ponad 13 tys. ludzia/jednostek. Co dziwi podobno władze, jak to, ze stolicy nawiewać? Głównie do Brabantu jakiegoś tam
• mieszka w Brukseni 265 tysiaków ludzi z Unii, ale nie tylko tych komisyjnych, ale i innych, jak Ksenia, Paweł ze sklepu i tacy tam. Daje to 10 tysiaków jednostek więcej z Unii - natomiast po raz pierwszy od lat ubyło lebelż belż - mniej ich w Brukseni o ponad 1600 jednostek
• komuno-gminy to się bogacą ludem, to ubożeją. Najbogatsze w nowych to Iksel i Tysiak, najbiedniejszy - Skarbek i Sanżos, skąd raczej wyjechali. No i Molenbek, skąd kilku już w Syrianie, dodaję.

(370) święta

Choiny stoją, pierogi zamówione, prezenty zdobyte z szaleństwem w oku w handlową niedzielę. Trzynastego ci ona była wypadła, nie tylko w tzw. tym kraju, ale nawet w Brukseni i Belgii całej, jak pewna telerankowa niedziela lata temu w Polsce A B i C, wtedy jednej Polsce jednakże, a nawet Peerelu, jak powspominała sobie przy okazji Ana.
Nawet warsztaty bożonarodzeniowe już były. Kartki wycięte, mikołajowa broda z waty przyklejona, klej z palców oderwany wraz ze skórą, po kątach walają się pawie oczka i takie tam. 
Czego brakuje, czego brakuje, by się poczuć świątecznie, węszę po kątach i wpaść na to nie mogę...Ana?
Jak to czego, wzrusza ramionami Ana. Wysprzątania domu od stóp do głów.
Ale ta Ana mądra, doprawdy, nadziwić się nie mogę. Pora ruszać do szczoty!
Chłopakom małym dwa razy tego nie trzeba powtarzać. Całe ranki i wieczory, gdy tata nie wraca, wyrywają sobie miotłę, szczotkę i zmiotkę. Teraz też ruszają do roboty, a Ana dyskretnie zaczyna podczytywać pismo na ef.
Roman nic nie robi, za to cierpi, że nie robi, bo bałagan. Ale jak ma nie być, skoro rządzą łańcuchy, pawie oka i takie tam. Więc wzdycha dalej, prostuje obolay kręgosłup i kładzie się na dywaie, skąd po chwili zostaje przegoniony miotłami.
Ja natomiast, spoglądając na chłopaków i wymigując od ciosów kija - słucham, jak Ewa, co była wpadła pożyczyć cukier- gada do rzeczy i od rzeczy też. A mianowicie, że święta idą. Że te święta u nas, to prawdziwe, a nie takie jak te tu.
A gdzie jest to tu, pyta Ana znad pisma na ef.
Na Sanżilu i w Belgii ogólnie, odżegnuje się Ewa od złego. Niech sama przyzna, że to takie nie wiadomo co.
Dla mnie wiadomo co, uprzejmie odpowiada Ana. Mniej zarobienia, niż w Polsce, po prostu odpoczynek.
E tam, Ewa na to, Ana młoda, to tak gada, jakby wszystkie rozumy zjadła. A tu nawet jedzenie byle jakie, nieodświętne. I mięso jedzą, czy wie? Wie, odpowiada Ana, wie i cieszy się, bo co ma jedzenie do świętowania? Każdy po swojemu i tak, by mu smakowało, to moja zasada. Byle nikogo nie zmuszać, bo mu się źle święta będą kojarzyć. Jak mi wielkanoc i zimne jajo.
Ale Ana, niech słucha, są jakieś zasady przecież! Święta to święta i musi być inaczej! 
Czyli jak, pyta Ana.
No, inaczej, odświętnie. Po polsku! Posprzątane i zjedzone oraz wypite, choć tu akurat nie popieram. Ale okna trzeba umyć. Garsonkę odprasować. Wszystko domyć.
Widzisz Ana, też chciałem umyć piekarnik
Piec do pizzy, cieszy się Iwonek.. 
A co tam Roman mówi, piecyk to ja Romanowi umyję, mam specjalny produkt z Polski. Te tu nic nie domyją. Tradycji nie ma. Roman, przyniesę, by się na święta błyszczało.
A temu małemu, co tam charczy przy zmiotce, to miodu dać, Ewa karci Anę wzrokiem na koniec. I na nogi stawiać, ile to jeszcze jak pies na czterech będzie ganiać? Wstawać mały, ej!
Nie mówi się ej, dosłyszał Iwonek.
Ewo, do widzenia. Dziękujemy bardzo. Wesołych świąt i mówię to szczerze. Byś się nie narobiła i odpoczęła.
Wesołe to będą, jak wszystko ogarnę. Dopiero na oknach jestem, a jeszcze piwnicę wysprzątać, dywany poprać, pościel poprać. A potem pieczenie. Jezusie, lecę, po cukier zaszłam, a gadam po próżnicy! Kurczak w piecu, stary zaraz wróci i będę miała za swoje. 

(369) korupcja

Korupcjo piękna jak las...korupcjo zostań wśród nas - śpiewam na melodię kolędy, co nam tu zapodają od rana chłopaki, z tym że oczywiście nie o korupcji jest ta ich piosenka. O skorupce też nie, choć z rana myślałam, że to słowo na s się ono zaczyna. Oni o choince, bo o czym. Wszędobylskie się one coś porobiły, jak ta skorupcja normalnie. 
Znów się pomyliłam. Ojej no. Święta idą, miłosierdzia ludziska!
I już prawie by jej  - tej skorupcji całej - niech tak zostanie, bo ładnie - może i na Sanżilu i w okolicznościach niedługo nie było wcale, sierpem i młotem by została wypleniona żywcem - gdyby nie niezawodna piłka nożna. A jakże - tak brzmiał jedyny komentarz Any Martin. Jako polska feministka na ef ze stadionami to ona od dawna ma nie po drodze.
Nienawidzę ffy, pezetenu i działaczy, dodaje dobitnie zza szafy Ana, gdzie jako mikołaj próbuje zapakować prezenty, konkretnie - tramwaj. Długi on.
Nie dłuższy niż ręce belgisjkich działaczy, kątempluje Roman.
To powiedz mi, co się stało, uprasza pokornym tonem Ana ślubnego. Święta idą, to trochę pokory się przyda, jak się kandyduje do prezentów.
A co się miało stać, to co zawsze w świecie futbolowym, czyli wielkie branie - Romana w sporcie to już chyba nic nie zdziwi. Belgia zapłaciła działaczom, by głosowali na nią w ramach wybory miejsca pod miszczostwa świata w piłce w 2018 r.
Belgia? Ana nie wierzy. Jako kraj? Serio? Bo że Polska, miernoty piłkarskie, by wszystko dała - to rozumiem. Ale Belgia jako kraj?  Sama jedna jedyna?
Dobra, lebelż wraz z tymi z północy lub z zachodu, zależy jak patrzeć. Holendrami, znaczy się. Przyganiała kocioł garnkowi, że mi się wymsknie.
Ano ano. 
Ile dali?
10 tys. ojro podobno. Jakiemuś kolesiowi z Gwinei
E, tak tanio teraz chodzą miszczostwa? Dobrze aby na pewno przeczytałeś? Iwonku, przynieś tatusiowi okulary, tatuś coś kółek nie widzi.
Zaklinam się na święta Bożego Narodzenia i inne atrakcje, że dobrze. Na pociechę dodam, że to nie jedyna suma. Bo są jeszcze kwoty wpłacone dwóm byłym graczom - jednemu dodali 180 tysiaków, drugiemu 49. Pewnie nikt nie dojdzie, na konto na jakiej wyspie i na jakie nazwisko.
No, Ana wygląda na zadowoloną. To mi wygląda na prawdziwy futbol, nie to, co jakieś marne 10 tysiaków. Jest proces? Nie ma na razie. Związaek piłki nożnej oczywiście wszystkiemu zaprzecza. Uff, w czasach Molenbeku okazuje się, że na czymś można się jednak oprzeć.
Czym mianowicie?
Wierze w ludzkość! Że pewne rzeczy się nie zmieniają. Jak skorupcja. Zawsze będą chętni, by brać. Tu też pewnikiem rozejdzie się po kościach, prognozuje Ana. Jakoś ta piłka musi się kręcić. Brr, nie cierpię.
To zupełnie jak te choinki z kolędy. Zawsze znajdzie się na nie amator. Bo piękne ci one jak las i jak skorupcja zostaną wśród nas.

(368) radykalni

Gdzie człowiek, w tym kobieta, nie spojrzy, tam strach patrzeć. Czy po Polsce - co prawda w tiwi tylko ci ona, ale lepiej nie włączać, by ktoś straszny nie wyskoczył; czy po świecie - wojna za wojną. Czy po Belgii wreszcie - Molenbek za Molenbekiem, Ganshoren za Namurem, wszędzie oni, straszni mniej lub bardziej. Wariat za wariatem czy innym dżihadem. A teraz jeszcze szkoły doszły. Radykalnie wkroczyły na scenę polityczną. 
Szkoły? Co się dzieje, nie szkolą, jak należy? zabawia się językowo Roman. I jakie? komunalno-gminne, wyznaniowo-niewyznaniowe tak naprawdę, prywatne-państwowe, liberalne-ortodoksyjne? Jest w czym wybierać Ksenio na Sanżilu oraz w okolicznościach. O co się rozchodzi z tym strachem?
Bo się radykanalizują szkoły! O to idzie.
Radykalizują szkoły? W Polsce A B i C to na pewno, ale tu? Inny rząd mają wszak. Jak to rozumieć, Ksenio?
Jak człowiek i kobieta. Proszę, stoi w lalibr jak wół czy inny byk, bo rozumem już jednym mym tego nie obejmę, radykałów, przysłów i zwierząt, znaczy się: o proszę, 24 przypadki radykanalizacji uczniów w Brukseni i wokół dookoła, Walonii znaczy się dosłownie. 
Radykalizacja uczniów, zaciekawia się Ana Martin? Mówią coś o naszej komunalnej trójce?
Mamusiu, czy to o mojej szkole pan pisze w gazecie, o tu? pokazuje palcem Iwonek.
Nie o twojej, synku, i oby jak najdłużej nie pisali! wzdryga się Ana.
Ale ja chcę mamusiu! pojękuje Iwonek. 
Synku, ale to nie jest miłe wcale a wcale. Idź do Grocha, mama ma tu ważne sprawy do omówienia.
A więc wracając do tematu, proszę o dane.
Proszę bardzo, podaję: od kiedy doszło do wiadomo czego, czyli źli panowie sprawili, że nie można było jeździć tramwajem i zamknęli szkoły - wersja dla Iwonka - w tychże szkołach powołano specjalne komórki mające wyłapywać potencjalnych kandydatów na turystów do Syrii. Te komórki podlegają pod dwóch specjalistów, tzw. referentów od radykalizmu. Oni decydują, co dalej.
I co wykryto?
Właśnie o to mi się rozchodzi, że tego tyle! podniecam się nieco. 24 przypadki radykanalizacji w miesiąc. To jeden na dzień średnio! A ilu nie wykryto, to aż nie chcę myśleć. 
Co się z nimi stało? chce wiedzieć Ana.
Część siedzi, pewnie powyżej 16. roku życia. Reszta hasa pod obserwacją. Wiele się zrobić nie da, ale może też nie trzeba, zastanawia się Roman. Bądź tu mądry lub mądra, człowieku.
Strach chodzić do szkoły i tak, wiem swoje. A w sukience - to już na mur beton.
Ładna sukienka, Ksenio - wynurza się Iwonek. Też mogę taką założyć?
Niech cię broni ręka taka czy taka, bo czyja - to już dziś nie wiadomo. Szalony roku 2015, kończ się! Znajdźcie, kogo szukacie, i niech wróci sanżilowska nuda spod polskiej gwiazdy. 

(367) pleziry

Ani się człowiek, w tym kobieta, obejrzał(a), a tu rok groch przeminął, znów zima praktycznie, panie dziejaszku. Wraz z nią - pleziry. Czysta przyjemność, chce się zakrzyknąć, patrząc na plakat z niedźwiedziem na łyżwach. Kto żyw, człowiek, w tym kobieta, biegiem marsz do Brukseni Tysiąc.
Ksenio, a co to pleziry? odzywa się znad roboty, czyli świątecznej wycinanki, Iwonek. Gdzie to jest? Po co?
Nie po co, tylko dlaczego, poprawia go odruchowo Ana Martin.
Właśnie że po co tym razem, Ano, pasuje, poprawia ślubną nieodruchowo Roman. Bo po co i na co komu te pleziry, lecz dlaczego taka nazwa?
Jarmark świąteczny jak każdy inny, dla Any wszystko jest zazwyczaj zdecydowanie jasne jak śnieg.
Jak każden jeden to chyba nie Ano, ośmielam się zaprotestować nieodruchowo, bo te normalne nazywają się markt, ewentualnie evtl. wajnahcmarkt, a ten zdecydowanie inaczej jednak bynajmniej. Pleziry diwer, plaisirs d'hiver dla purystów językowych, bo tak się one zwą, te budy jarmarczne, co ich w tym roku nastawiali, jak nigdy dotąd. 
Do tego nazywa się to jarmark świąteczny, a działa już przed Andrzejkami, a kończy się chyba na urodziny Romana, jak królowie przybędą. TAk wyliczyłam. Co to się porobiło doprawdy.
Może tyle czasu, bo wielki ci on. Okiem nie obejmiesz. Kondycja będzie potrzebna, by to wszystko przejść, potwierdza Ana.  Ja mam, bom wózkowa, ale siedzący Roman? Do tego notatnik, ups - ajfon - by zapisać, co i gdzie, a wreszcie - żołądek - by zjeść. Nieprzebrane ilość jedzenia mieszczą się w tych budach. Bo jest ich ze dwie setki. Sto więcej niż rok temu.
O to się rozchodzi protestującym handlowcom. Że zrobienie w bambuko nieco. Bo rok temu, gdy Anspach był ulicą, nie dało się na nim nic ustawić. Od kiedy jest chodnikiem - miasto zwietrzyło świetny interes, by budy stały i na nim. Obojętne, że ludzie tego nie przejedzą - ważne, by do kasy Tysiąca, a może i całej Brukseni, wpłynęły pieniądze. Co się stało, więc Bruksenia otrąbiła sukces, że najwieksiśmy w Ojropie itepe. O tym, że ludźmi sterować tak łatwo się nie da, i że jak mało kto przyjdzie - sprzedawcom nie zwrócą się koszty nawet - nikt jakoś nie mówi - kątempluje Ana Martin.
Mowa natomiast o czym innym. O tym, że tak duże potencjalnie skupisko ludzi to wymarzony cel dla tych spod znaku Molenbeka. Że lepiej nie chodzić może jednak. Co na pewno wpływa na mniejszą liczbę jedzących na jarmarku, dodaje Roman.
Uff, co też to się porobiło, wypowiadam się. By już człowiek, w tym kobieta, do miasta bał się ruszyć na zakupy, toż to świat światem nie widział.
Ja tam się nie boję, obwieszcza Ana. Huknie - to huknie. Co mamy robić? Żyć trzeba. A światła ma Bruksenia w tym roku piękne. Jasne i dające nadzieję, że będzie pokój i spokój. Ament.

(366) furnisor de la kur

Kur? co za kur mi się tu wdał? albo wdała, co gorsza -  już miała krzyknąć bez ładu i składu Ana Martin, myśląc pewnie, że ja tu nie o ptakach albo innych takich piszę w kurniku naszym sanżilowskim, lecz bluźnię. Na szczęście była spojrzała na czas na tytuł i zaciekawiona podchwytuje: o proszę! nowy dostawcy dworscy u króla belż i wszystkich lebelż. Ho ho, komu się udało?
Ho ho, wesoło podchwytuje z kolei Iwonek, mamo, ten pan dostawca dworski to mikołaj? Co on dostawia na dworze ten pan on?
Ho ho, podchwytuję w myśli, bo na Sanżilu to już dawno furniser to dla mnie po prostu furnisor, tak jak grosist - grosista, i nawet nie wiem, jakby to przetłumaczyć szło na polską ojczyznę matczyznę. A tak proszę, tłumaczenie gratisem spadło i męczyć się nie muszę. 
Ho ho, udaje się Grochowi. Nowy dźwięk.
No i ho ho - potwierdza prawniczo Roman. Sprawdźmy, co tam nowego na dworze belż będzie uchodziło za dobre.
Mamusiu tatusiu gdzie na dworze? U nas za oknem? chce wiedzieć Iwonek. Co tam dają?
To dwór w znaczeniu zamek, synku. Taki pałac. Taki wielki domek dla króla i królewny. Polskiej zresztą, że przypomnę ja, Ksenia.
Otóż w tym roku z nowych rzeczy dają materace, zegarki i jak co roku pewnie - czekolady, wyczytuje Roman. 
Ciekawy zestaw, mruczę. A co to właściwie jest ten znak? I na co to komu?
Znak jest ładny, korona wykropkowana, pod nim długie napisy, zaczyna Ana. Prawo do niego mają firmy, które mają siedzibę w Belgii i są wpisane do jakiegoś tam rejestru. Oprócz tego przez 5 lat mają dostarczać swe towary na dwór, do zamku czyly, a potem ewentualnie przez nową pięciolatkę. Firmy wynajduje i poleca specjalna osoba zatrudniona w tym celu chyba tylko. I tyle.
Tyle hałasu o nic właściwie, dziwię się?
To nie jest nic...to wielki prestiż w sumie. Znak to czysty chwyt marketingowy, można się nim chwalić tu i ówdzie. Nie martw się Ksenio, na pewno się już piarowcy i embieje tym zajęli, by się opłacało wszystkim.
Najbardziej opłaca się pewnie temu, co poleca, dodaję z przekąsem. Ale zgarnąć do kieszeni można.
Pewnie coś w tym jest, ale nieoficjalnie, póki co, śmieje się Roman.
A ilu jest dostawców na liście? Setka podobno. Sto firm belż? Tak. Z tego pewnie z 30 czekoladowych, oblizuje się Ana. Mniam mniam mamusiu!
W tym roku ten Włoch Markoni dostał, uzupełniam. Jego ulica jest na dzielnicy obok. Hmm, sławny przed sławą był jeszcze, to ci dopiero marketing!
Oni wszyscy mają super pi-ar, ale jedno zastanawia: że czekolad można zjeść dużo - wiadomo. Że warto mieć jej zapas - wiadomo. Darmowej - jeszcze lepiej. Ale kurę z grzędy temu, kto mi wyjaśni, po co królowi i królewnie przy okazji nowe materace teraz, a potem znów za pięć lat? Kto to widział? Przecież jak raz sobie dobrze pościelisz, to się wyśpisz, a takie nowe - nowa bieda tylko. Było biedną zapytać!

(365) choina

Jakby to miasto istaniało po polsku, a nie tylko na mapie belż, i to nie pierwszej lepszej, tylko takiej dokładniejszej, to bym je chętnie umiesciła w tytule. A tak - to tylko turne. Nie, nie durne, tylko turne, choć to, co napiszę - może i durne. Jak to w sezonie przedświątecznym. Więc daję choinę. W tytule. A co - mikołajki.
Turniej niech będzie pruskim targiem.
Ruskim natomiast - Tournai - w pisowni dla douczonych. Do czego tam doszło - w głowie się nie mieści normalnie. Skandal i dywersja, dygresja wręcz. Niech się schowa Molenbek, niech się pis jeden z drugim nie odzywa - bo co robić, jak gdzieś tam w świecie dochodzi do prawdziwej tragedii i lud nie ma czym cieszyć oka w święta?
Tragedia w Turnieju czy turniej głupoty w Turne? żartuje sobie Roman. Ksenio, chodzi o tę historię z choinką? Co to miała być nordmanem, a okazała się episeą?
Zaraz, zaraz, skąd o tym wiesz, zaciekawia się Ana Martin. To ja jedna taka niedouczona? Na to wychodzi. Bo o Turnieju wszak głośno dziś w mediach!
Wszystko za sprawą choiny, cytując Iwonka. A co, za niska? Tego to nawet nie wiemy. 16 metrów ma według faktury, co to ją teraz wszyscy badają, i pewnie by starczyło, w końcu Turniej to nie Njujork, ale sęk w tym, albo w tej  - bo choinie - taki, że sobie pożartuję znów - że choina nie jest choiną wcale.
Wiadomo, to tylko tak się mówi, a tak naprawdę - to świerki. Różnego rodzaju i maści.
No właśnie, w tym świerku sęk. Bo miał być nordman, a przyszła episea.
Nordman mamusiu, my mamy choinę nordman, cieszy się Iwonek, a Groch ciągnie za gałęzie na potwierdzenie. Nordmana normalnie, czyly choiny naszej, czyly świerka jednak podobno.
Skandal polega na tym, że miasto Turniej zamówiło sobie świerk, chcąc z niego zrobić miejską choinę. W wersji nordmana, dwa n w pisowni. Co tak patrzysz Ksenio? Są różne gatunki kwiatów, to i świerków. Najpopularniejsze to nordman i episea, w pisowni przez c.
A czym się różnią? Bo jak to ma być tylko taki kwiatek do kożucha w nazwie, to mało czym. Różnią tym, że nordman podobno nie opada. Też nas to skusiło. Ale ja nie wierzę, tak do końca. Cóż, poczekamy, zobaczymy.
Ale nadal nie rozumiem, co za problem mają w tym Turne. Taki właśnie, że nie chcą, by im opadło. A że dostali episeę - to jest większa szansa, że opadnie, niż w przypadku nordmana, bo tu przynajmniej zarzeka się jeden sprzedawca z drugim, że będzie stało na wieki wieków, a do świąt - przynajmniej i bynajmniej tyle.
Powariowali normalnie z nordmanem, nie mają o czym myśleć ludziska, wzrusza ramionami Ana. Nie tylko myśleć Ana, toż to śledztwo całe prowadzą, kto zawinił, nie dopełnił, oszukał itepe. Że nie nordman, lecz episea czeka na mikołaja. Prasa się o tym rozpisuje, i to nie tylko turniejowa. Już są w lalibre, jutro w lesłarze pewnie, za dwa dni - w polskiej gazecie jako wiadomość dnia. Tak to się robi.
Co robi znowu?
Sławę z niczego.
Albo niesławę, jak w przypadku Molenbeka. Efekt ten sam - wszyscy mówią, klikania rosną, emocje też. 
Sęk w tym świerku i zdarzeniu właśnie taki, że nie bardzo jest o czym pisać, ale i tak piszą.
Widać sytuacja terrorystyczna wraca do normy i można się podniecać byle czym.
Dobrze, że święta, zacznie się gadanie o karpiu, pocieszam Martinów. Może Sanżil wypłynie na polskich rybach. Sęk w tym, by klikać ile wlezie, choć gdzie sęk, a gdzie ryby?

(364) antwerpia

Tymczasem powiem wam jedno: życie w Antwerpii, o której niejeden na Sanżilu ma zdanie niedobre, bo flamancko, flamacko i Bóg wie jak jeden albo i nie wie, wygląda inaczej niż w tym naszym polskim kociołku na dzielnicy. Nie znaczy to wcale, że jak na Molenbeku  - obstawione kamerami, tiwi, żołnierzami, terrorystami brodaczami i niebrodaczami. 

Nie - nudne jest raczej i wszystko płynie.

Pantarej, wzdycha Ana, chyba w obcym języku. No tak, pewnie flamancki - skoro Antwerpia.

Grecki, Ksenio. Panta rei w pisowni. Wszystko płynie.

Zgadzam się ochoczo. Jak rzeka przykładowo.

I dzieci o tym wiedzą. Zobaczcie sami. Taki oto list przyszedł. Do świętego Mikołaja, co to go żeśmy w tę niedzielę pięknie obeszli, aż dzieciom oczy o mało nie wyszły z wrażenia, jak przybył; Sannikola - jak mawia Iwonek pod wpływem szkoły niepolskiej;  Gwiazdora - jak twierdzi Stasio, po jednym z rodziców z Polski A tak dziwnie, wreszcie: sfartepiter - jakby powiedział niejeden mały Flamak, pardą - Flamandczyk.

Oto treść listu:

Jest nawet w Antwerpii kanał i rzeka Skalda. Pływają po niej łodzie. Jest też zamek, który jest bardzo stary, ale też nudny. Nic tam nie ma. Ale ma 500 lat albo więcej. Nie mam też ulubionych muzeów. No to cześć.

No to cześć chyba, bo co tu dodać, co tu ująć...o prezentach nawet nie wspomniał! Brawa za skromność. O takim życiu z dala od zgiełku Brukseni marzymy!  Takiej młodzieży nam trzeba!

(363) talaso

Ha, nie wiecie, co to talaso? Ja też do wczoraj nie wiedziałam. A może: Thalasso? Dla was spisałam litera po literze, cyfra po cyfrze. Nadal nie? Dobra, podpowiem: to tam, gdzie wygrzewa się król belż i lebelż, podczas gdy w Brukseni mieszkańcy suną przez Sanżil i okoliczności na piechotę, bo akurat zapanował saleh i wyłączyli metro. Do tego niebiosa wyłączyły słońce.
Już wiecie?
Wiemy, wiemy, woła Ana Martin.
Jak nie wiedzieć: po czołówkach gazet i onlajnu w tym tygodniu talasują wszyscy, co w zeszłym tygodniu molenbekowali. Jedno z drugim nierozerwalnie powiązane, mimo że daleko od siebie. Molenbek pod nosem, Talaso w Anglii, a nie, przepraszam, w Bretanii, to za kanałem.
Nie, we Francji akurat Ksenio. Słynne uzdrowisko.
Jakże ma nie być słynne, skoro wszyscy wokoł tylko o nim mówią?
Od wielu lat słynne,  Ksenio, dlatego król belż i wszystkich lebelż też, taki ma tytuł, udał się tam na wygrzewanie kości z królewną u boku. Polską tak, a jakże, toż to ona ślubna mu właśnie.
Wybrali się wtedy, kiedy zaplanowali, czyli niestety 20 listopada. Ups tak jakby mamusiu, jakby powiedział Iwonek.
A 21, co? Nie wrócili na ojczyzny łono, gdy kraj był w potrzebie? nie mieści się to trochę w głowie Anie.
Ano nie, Ano.
To wcale sie nie dziwię, że naród belż i lebelż wszystkich się burzy.
Szczególnie, że na jaw wyszły zdjęcia, jak król siedzi se w szlafroczku, zielonkawym brzydkim co prawda, ale pełen relaks, nawet jeśli brzydki, to pewnikiem miętki ci on; na leżaczku zasiada, nie na tronie niewygodnym, w ręce dzierży nie berło, lecz drinka, w drugiej książkę, a po minie jakoś nie widać, by się martwił tym, co się dzieje za miedzą. A to za miedzą to przypadkiem jego królestwo. Belż i lebelż wszystkich, ale jego jakby bardziej.
Słaby gość, oceniam.
A jak słabo się tłumaczy! Że łykend od dawna zaplanowany, to zrezygnować nie szło nijak. Nie mógł tego sąsiadowi zrobić, co by ludzie pomyśleli. Delikatny! Wrażliwiec!
No tak, akurat na biednego trafiło, zgryźliwie kątempluje Ana; miałby dziurę w budżecie domowym nie do wytrzymania, jakby zrezygnował...ach, te królewskie problemy! I tak z państwowego to idzie przecież. Z naszego. Nie naszego, kseninego, bo my bez podatku, przypomina ślubnej Roman.
Czyly co, belż mają być mu właściwie wdzięczni, że sie pławił w gorącej wodzie, a naród się martwił i maszerował w śniegu i deszczu po wyludnionych ulicach? dopytuję.
Na to wychodzi, śmieje się Roman.
Królowi podobno los narodu strasznie leży jednak na sercu i cały czas pobytu u wód nonstop był pod telefonem. 
Pod wodą też? Hmm. Wisiał na słuchawce pewnikiem, jak ja w czasach stacjonarnych, pamiętasz Roman te czasy bez komórek?
Jakich komórek? Telefonów nie było, mamusiu, dziwi się Iwonek? Jak mały byłeś? To co było?
Telefony z kablem, właśnie takie, do jakich pewnie podłączył się król z królewną z talasa. By poczuć bicie serca zestrachanego narodu. Posłuchali, posłuchali i spokojnie odłożyli suchawkę. Albo do wody wrzucili i wot niejt prablema. Wyszło na to, że wracać nie trzeba było.
Nieładnie, oceniam.
Nieładnie i nieostrożnie przed wszystkim. Wiadomo było, że ktoś im to wyciągnie. Sondaże nie śpią. Bracia królewscy nie śpią. Kuzyni i dzieci też tylko czyhają na okazję, by przejąć tron. Takie czasy, że i królem nie być łatwo być. 
Królestwo za konia, kiedyś krzyczeli. Ale to było nic. Za talaso, okazuje się.

(362) midy policyjne

Całe brukseńskie życie myślałam, że na dobre należę do Sanżila, a do okoliczności tylko trochę. Teraz natomiast okazuje się, że na odwrót. Przejęły mnie Midy! I to od początku! Jak tylko wjechałam. I hop - wrzuciły do jednego worka razem z Forestem i Anderlechtem.

Kto cię wrzucił Ksenia, zaraz? 

Oni. Tak się o nich mówi. Wyższe siły. Siły państwa. Policja. Belż do tego, obcy czuwa!

Ach, Kseni pewnie chodzi o to, że Bruksenia podzielona jest na 6 stref policji, a Sanżil należy do oddziału z Midi. Nie od dzisiaj Ksenio. Przecież sama zawsze mówiłaś, że policjanta od sprawdzania mieszkań widujesz i na Sanżilu, i na Albercie, i na Midach - zawsze ten sam.
Czyly słabo. Czyly pachnie kłopotami.

Jakimi?

Bo już myślałam, że Sanżil będzie szedł w stronę lepszego, może Iksela, może Moliera jakiegoś, a tu nic, Anderlecht, targ na Midach, ci inni wszędzie i inne, może i Molenbek jeszcze do nas przyłączą? Toż to matuś i ojce tego w Łapach nie zniosą i zaraz mi każą zjeżdżać do ojczyzny polszczyzny.

A wiesz, że mogą to być prorocze słowa? Odkąd salehalejkum i te sprawy się zaczęły, i wszyscy tylko o policji - na jaw wyszło, że być może wszystkie 6 stref się połączy, by lepiej współpracować. Bo okazało się, że 6 stref to 6 komendantów, czyly 6 widzimisię, czyly bałagan i jazdy w kółko bez sensu.

Nie tylko to wypłynęło, wczytuje się w lalibr Roman. Policzono przy okazji, ilu policjantów i policjantek brakuje. Otóż dokładnie 768 sztuk.

Nie rozumiem, jak to można dokładnie wiedzieć?

Pewnie w przeliczeniu na mieszkańców, domyśla się Ana.

Abo na przestępców.

Albo na salahów, usłużnie podpowiadam.

Wszystko możliwe, a tak naprawdę - nikt nie wie. Stąd pewnie te przypadkowe działania w zeszłym tygodniu. Wyglądało to na kręcenie się we mgle. Tu przejadą na sygnale, tu kogoś sprawdzą, tu zapukają, tu aresztują, tu wypuszczą - a salah tymczasem prawdopodobnie już w Belgii.

Wiecie, która strefa jest najbardziej dotknięta brakami? Niech zgadnę: zachodnia, gdzie Molenbek? Brawo Ana! 

Ana, aleś ty mądra, nadziwić się nie mogę. No no no, jeszcze cię do policji wezmą.

Pewnie nie mogą, bom Polka. Obca. Kontrwywiad cha cha. 
Ale na administracyjną to by pewnie mogli cię rzucić? 

Fakt, szybko piszę. Bym se pisała sprawozdania. I tłumaczyła od razu. 

Albo ty Ksenio. Młodaś, to zdasz testy sprawnościowe bez problemu, bo Ana to już się wyprostować nie może, o fikołku nie wspominając.

E, Ana lepiej. Ona to wszystko wie, nawet śledztwa by nie trzeba prowadzić. Od razu wyda sprawiedliwy wyrok.

Ana nr 193 - bo 192 administracyjnych już jest. A 576 działa w terenie. Hmm, może się zgloszę po macierzyńskim. W końcu i kongres kobiet chce zaprosić mundurowe w maju, to będzie jak znalazł.

(361) łowcy skór

Podobno wszystko zostaje w rodzinie. Dobre, i złe. Sława i niesława. Zupełnie jak u bractwa abdeslamów, tych od salahalejkum. Nic dziwnego, że sałat czy salah zaszedł tak daleko w celebryctwie. Poszedł w ślady starszego brata. O tym to dopiero się mówiło. Proszę państwa: oto Mohamed, pan na karetkach. Takich ambulansach znaczy się. I na zwłokach.
Coooo? Ana Martin wybałusza oczy. Znaczy że jak, i lebelż mieli swoich łowców skór? I to jeszcze w wersji Ajzys? ISIS dla piśmiennych, szczególnie w zagranicznych językach?
Mohamed jest u mnie w szkole. Miał urodziny jutro i dał tort, dodaje od siebie Iwonek.
Ksenia, mówisz o starszym bracie Salaha, pracowniku komuny molenbekowskiej? Tym, co bryluje po wszystkich stajach tiwi, radiowych, gazetach, a i pewnie kontrakt na książkę niedługo podpisze? upewnia się Roman.
O tym samym. We własnej osobie. Dziś w komunie - kiedyś w karetce. A pomiędzy - w więzieniu. Pewnie naszym własnym, sanżilowskim, albo po sąsiedzku, na Foreście.
Proszę, nic nie słyszałem, dziwi się Roman, który co fakt faktem, śledzi wiernie doniesienia z frontu. Choć w łykend nie za wiele mogłem przeczytać, fakt, Iwonek z Grochem dzielnie zajęli mi czas. Opowiedz nam.
Tak Ksenio, opowiedz bajkę, ochoczo przystaje Iwonek.
Żadna bajka, tyko fragment kroniki policyjnej. Mohamed też swoje ma za skórą. Dzięki dotykowi ze skórą. Zimną. Trupa. Nie wierzycie?
Ale poczekaj, to co robił? W gangu robił. Normalnie, zebrali się chłopa do kupy, założyli firmę i trupy wozili. A wożąc - okradali. Co tam nieboszczyk albo nieboszczka szanowna przy wyziębłej skórze miała - telefon, biżuterię, co lepsze ubrania, czasami nawet portfel się znalazł. 
Kiedy to było?
Ach, już dawno, zanim żeśmy nastali na Sanżilu. W 2005 r. to ja w Luksemburgu brylowałam, wspomina Ana, a Roman jeszcze nosa z Polski B nie wyściubił. A Ana. Jakie A? Z Polski A, Ano. Niech ci będzie. Mentalnie C albo D, ale dla reklamy kraju - niech A będzie.
Co w sumie w tym wypadku się pięknie łączy, bo przecież i w Polsce mieliśmy swoich łowców skór. W Łodzi ci to było, lata temu. Z ziemi polskiej ten ci on, ten pomysł...w wersji bardziej makabrycznej co prawda, ale co trup-to trup. Brr. 
Proszę, Polska Belgia dwie siostrzanki, a i Ajzys po drodze się załapał. Panie dziejaszku, do czego to doszło w tej globalizacji?
Ksenio, a co z Mohamedem się działo? No więc, jak ich w 2005 r. wreszcie pojmali - to miał 18 lat. Tylko i aż. W czasie procesu stawiał się jak jakiś polityk normalnie, krzyczał, o może Ana spiszesz i przetłumaczysz...wotór/krapul/kriminel. 
Co co? Aaa...jastrząb/ropuch/kryminalista...pięknie doprawdy o sobie przemawiał, nic, tylko załamać ręce, zgodnie z zapowiedzią załamuje ręce Ana.
Siedział? chce wiedzieć Roman.
Nie za długo. 2 lata.
No tak, a resztę śpiewki znamy, bo o czym innym może być ostatnio w Brukseni mowa: więzienie - złe towarzystwo - radykalizacja - Molenbek.
Bo tak jest.
Ale że i łowcy skór z Polski A B i C maczali w tym swoje palce - to bym nie pomyślała. 

(360) kobiety dla kobiet

Kongresowo się nam tu pod bokiem zrobiło, nie na Sanżilu, bo heloł, od kiedy jesteście w Brukseni, by nie wiedzieć, ze ambasady to nam w Tysiącu pobudowali? Nie bywacie? Frajerzy i frajerki na cztery fajerki, w końcu kanapki zawsze darmowe są! Trąbię ja, co też nie bywam, ale na kongresie kobieco-damskim - to co innego. Poszłam, i to dosłownie i obunożnie, że tak to nazwę, bo wyboru  nas w domu, co pod literą ef stoi, nie było. Wszyscy do ambasady, wózkiem buzkiem, na nogach, trudno, trzeba! Dla sprawy. 
Wszyscy wspierają słowo na ef. Jak w polskiej polityce - stanęłam pod ścianą. Bez wyboru. Poszłam.
Pod bramą stanęłaś karnie, w kolejce, Ksenio. O dniu ów, że wspomnę lekturę, leci niedługo już obowiązującą listą lektur Roman. No fakt, w kolejce, bo było to w sobotę 21, listopada, a jakże, no i nagle okazało się, że sałatalejkum i te sprawy grasuje, sami wiecie, co się działo. Ambasada też wiedziała, kongresówy wiedziały, gościnie, jak to one się tam po nowoczesnemu nazywają, wiedziały. I uchwaliły, co było do przewidzenia: robimy mimo to! Działamy! Kobiety dla kobiet, bo jak? 
Bo kto, jak nie my, podsumowuje po raz setny Ana.
My w trójkę: ojce, Iwo i Groch, oburza się Roman (ojce). 
My, jak nie wy, tak mamusiu!
Chłopaki, dzięki, ale to za mało chłopa, by załatwić sprawę na ef. Mu musimy. My, Polki A B i C z Sanżila i okoliczności, dla innych A B i C z okoliczności, a nawet Polski samej. A co, nie wolno z motyką do gwiazd? marzy się Anie.
Wolno wolno. Tym bardziej po takim początku, wystrzał był to z grubej rury, przyznam i ja. Bo działo się, oj działo. Działaczek - kupa. Gościń - kupka. Arcydzieł - ze dwie kupy. Dziecisk - mała kupeczka, ale tu akurat i jedno wystarczy, by było dużo, kupy w tym, jak pech, to pech. A najwięcej - świetnych uczestniczek.
Mówię wam, ja, co tam poszłma dosłownie: warto było. Z otwartą gębą normalnie podziwiałam, jak to wszystko wychodzi im pięknie, Anie Martin w tym i takim tam innym matko-znajomym. Normalnie jak z płatka szło. Hymn z piosenkarką i gitarą. Panel, jak to się zwie, z profesorką jedną drugą a nawet rodzynkiem politycznym. Mikrofon za mikrofonem, sukienka za sukienką, pytanie za pytaniem, krzesło za krzesłem. Szast prast, gładko i fajowo.
I jak ciekawie! Do tego - mądrze. A najważniejsze - że w ludzkiej mowie, wcale nie na ef czy dż. Wszystko pojęłam! Zapisałam nawet co nieco. I łzę wzruszenia uroniłam, że Ana taka mądra. I mnie podmalowali, bo okazuje się, że można być na ef i oficjalnie się malować, to wzięłam i zasiadłam. I pojadłam. Mało, ale nie tylko jedzeniem człowiek, w tym damsko-kobiecy - żyje - do ksiąg trzeba było lecieć. Dla matuś nawet jedną pod choinkę nabyłam, by jak już nagotuje wszystkim, wysprząta dom i na nos w święta padnie - to wiedziała, że to nie ma być za darmo. 
Ksenio, ojce mają też wiedzieć! uzupełnia Roman. Mój nie wie, dodaje, Any też nie bardzo.
I ja, i Groszek, co mamy wiedzieć mamusiu? chce wiedzieć Iwonek.
Wy już chyba wiecie, z mleczkiem wyssaliście, śmieje się Ana. Wszyscy wiedzą podskórnie, ale nie wszyscy mogą stosować. Bo to, bo tamto, zawsze coś przeszkadza. 
Co stosować? głupieję. Zasadę równości i niedyskryminacji ze względu na płeć, Ksenio. Po to był kongres, by jeszcze raz to sobie uświadomić. Cieszę się i raduję, że już po tobie nawet widzę, że są efekty. Jeszcze kilka razy i będzie po równo, cieszę się.
Oj, stęka Roman.
Oj, podchwytują dzieciska.
Oj, kończy Ana. Tak szybko, to nie. Ale z każdym kongresem będzie lepiej. Coś powstanie. Co? Nie wiadomo. Ruch społeczny. Kobiet dla kobiet. Bo kto, jak nie my, co Ksenio, mruga na mnie Ana Martin, a mi serce rośnie.

(359) Salahalejkum

Młodość idzie, można by powiedzieć, patrząc na zdjęcie pewnego pana. Kręcone włosy, oliwkowa cera, ani jednej zmarszczki, rok urodzenia taki, że Ana krzywi się, że to w ogóle dorośli jesteśmy. 1989. Na Molenbeku, a gdzie. Tak, to o nim będzie, najsłynniejszym ostatnio lebelżu. Salahalejkum, czy jak to mówią.
Salam alejkum mówi się na dzień dobry, a ten pan tu to Salah.
Sałat sałat, śpiewa Iwonek.
Nie sałat, Iwonku. W arabskim nie ma literki ł.
Nie? dziwi się Iwonek. To jakie są mamusiu?
H. Samo. Gardłowe. Aż kulą w gardle stanęło.
Jak to, Saleh - jak ta piosenkarka z włosami tak wspaniałymi, jak głosami? dziwię się. Bo wydaje się, że to więcej niż jeden głos, jak się odezwie. W grudniu na Foreście!
Nie, ona to Selah z kolei. I włosy ma blond i proste zdecydowanie. A on ma ciemne i kręcone. O ile nie miał, bo kto wie, czy żyje.
Nie tylko my na Sanżilu się nad tym zastanawiamy. Wraz z nami wszyscy w kilku krajach, milicje, polisy, politie, politycy, polityczki, wojsko, prezydenci i tacy inni. Gdzie ten Salah sałat?
A było go wcześniej zgarnąć z tej kafeji na Molenbeku, gdzie podobno był konsumował znaczne ilości tego i owego. To nie łatwiej?
Mądra Ksenia po szkodzie, zmienia Ana Martin nieco taki jeden wiersz. To co, każdego w kawiarni mają kontrolować milicji-policje, kto nie jest rodowitym...właśnie, kim? Belżem? Europejczykiem? Białym jak Iwonek? Nie da się i na szczęście jeszcze aż tak świat nie oszalał.
Ale tak by nie było tego całego galimatiasu z sałatem.
A skąd wiesz? Przecież to tylko ogłupiały wykonawca rozkazów nawet nie wiemy czyich tak naprawdę, bo prawdziwe mózgi zamachów siedzą pewnie w jakimś namiocie na pustyni.
Sałat to natomiast zapewnie niezbyt myślący palacz trawy oraz amator piwa. Kiedyś, bo teraz to niebezpieczny wariat. Kiedyś - jak każdy lebelż, z żupilerem w dłoni. Wcale nie żaden radykał, wręcz nieradykał - tak go zapamiętano na dzielnicy 1080. Dziewczyny, lusterko, przyczeska i te sprawy. Kokot, tak go widzieli znajomi.
Śmiesznie, kokot, mamusiu! raduje się Iwonek.
Ano kokot. Pięknił się, zamiast myśleć. Tak to się kończy.
Ej Ana, a co to za głupoty? Jakby to było najważniejsze w jego życiorysie, że lubił sobie podrasować fryzurę...myślę, że gorsze jest to, że od kiedy go zwolnili ze stibu, i za jakieś kradzieże wsadzili za kraty, już nie było dla niego odwrotu. To w więzieniu go pewnie zwerbowali.
Zaczęło się od religii.
Jak zawsze, kątempluje Ana.
A potem co? Potem go wypuścili, a on dalej palił i podrywał. Na pokaz. Podobno stosował technikę dysymulacji - czyli nie zdradzał się ze swoimi planami. Tak to się mądrze nazywa, mądrzy się komisyjny Roman. Nawet próbował nawiać do Turcji, ale go złapali i oddali lebelż. No to dalej siedział i palił, przygotowywał się, aż przyszła jego pora.
De tajm is nał.
Co?
Taka płyta była za mojej młodości, wspomina Ana. Nastała pora, przyszedł rozkaz i sałat postanowił wybuchnąć. Ale nie wybuchł. Stąd bombowy kongres. Ale o tym - nowego dnia. W nowe salahalejkum.

(358) ...i 1080 rządzi jednak

Nagadałam, nagadałam, że zmykają ludziska z Molenbeka, a tu proszę. Znam też takich, co się cieszą, wymienia Ana. Przynajmniej są w centrum wydarzeń. 
Na przykład miła pani z Mietka, co to ledwo Groch do Mietka wkroczy, ups - wjedzie - już się do niego uśmiecha. Gdzie to ona myślała, że historia się nia zainteresuje. Sama siedzi z krzyżówkami, zawsze pogodna, to i myślała, że tak dosiedzi do śmierci na obiedzie w Mietku. A tu nie, mówi Anie ostatnio, bo one dwie to teraz kumpelkami są.
Fajna, to i zagadnąć fajnie. Ana lubi takie znajomości z niczego, potwierdza Roman.

Lubię, w życiu liczą się ludzie i fajne momenty z nimi, a nie przed ekranem. Będę tak dalej robiła, z wózkiem czy bez buzka, i to po wszystkich dzielnicach.

W każdym razie wczoraj pani mówi tak do Any, bo przecież nie do mnie, jeszcze nie ten poziom u mnie: A wie pani, mój syn, ten com pani o nim opowiadała, co żonę ma z Rosji i 3 dzieci, nie wiadomo po co, bo to niedobra kobieta jest - wie pani, że on się wyprowadził.

Ana: Nie.

Pani: Owszem, ależ tak. I wie pani dokąd?

Ana: Nie wiem, a dokąd?

Pani: Na Molenbek właśnie. I bardzo sobie chwali, bo na Albercie to im podłogi drżały od tramwajów. A tam - cisza, spokój, widok na pola. Ale to nie to chciałam pani powiedzieć. 
Otóż czy zdaje sobie pani sprawę, że włączam ci ja tiwi, jak się to wszystko działo, patrzę - a w kamerze dom mojego syna? Biegnę po okulary, bo ja tłumaczką byłam, jak pani zupełnie, to i wzrok teraz nie ten, no i lata; w każdym razie okulary na nosie, a dom ten sam.

To ja za słuchawkę i dzwonię do  niego: Słuchaj synu, o co chodzi?

On uchyla firankę i nie widzi policji. 

Ana: Pewnie nagrali dla tiwi, bo ładny ten dom?

Pani: Nie kochaniutka, ja to mam swoja teorię. Ta jego żona, Rosjanka, co jej nie lubię - i dlatego kazałam zrobić rozdział majątku i dom na niego kupiłam, a jak - a musiałam na niego, bo inaczej bym emerytuty nie dostawała, co to za babcia, co domy kupuje, by się pytali, i rację by mieli - a więc ona, ta nienasza - wie pani, gdzie ona pracuje?

Ana: Nie, a gdzie?

Pani, tryumfalnie: W emeszecie lokalnym normalnie  (znaczy się: nie po polsku mowi, ale tak Roman tłumaczy). A  po francusku nie mówi! To jak to jest możliwe kochana? Kto ją zatrudnił, pytam ja, jej teściowa?

Ana: Kto?

Pani: Właśnie pani pytam i do służb z tym pójdę! I tak się dziećmi nie zajmuje, nie to co pani, wszędzie z Grochem, to i niewiele się stanie, jak mamusia na trochę wyjedzie, nie sądzi pani?

Ana: no nie wiem...matka to matka..a syn co na to?

Pani: Jak taki głupi i naiwny to się go pytać nie będę! Szpiega w domu ma i nie reaguje! To i nie dziw, że potem mu dom kamerują i na świat idzie.
Połknęła, zapłaciła i poszła.

(357) ucieczka z 1080...

Jak słusznie przewidziałam, Molenbek 1080 osiągnął już sławę i niesławę w innym wymiarze, o którym nie śniło się filologom - wiedzą o nim nawet u matuś i ojców w Łapach! Naprawdę, jak bumcykcyk, skończył się Anderlecht, skończyły się Midy, nawet Sanżil się skończył. Wszyscy molenbekują, aż miło. Chyba ceny nieruchomości pójdą tam w górę.

A znam takich, co praktycznie tam właśnie mieszkali, choć chyba Bruksenię tysiąca mieli w kocie pocztowym -  i loft swój niebacznie za wcześnie sprzedali - rymuje mi tu pod nosem Ana Martin. Pewnie sobie plują teraz w gębę. Dobrze, że na inną półkulę wyjechali, to i daleko od informacji.
Bezpieczniej może za to? 
Jakie bezpiecznie, Ana, tam to oni codziennie są oblężeni - w zamykanym osiedlu bogaczy. To ja już tu wolę, raz na jakiś czas pocierpieć w zamknięciu.
Jaka półkula? nie łapię.
Globu ziemskiego. Świata. Ta para wyjechała z Molenbeku prawie że daleko daleko hen hen. I dobrze im tam chyba.
Teraz szczególnie, lato idzie. Ach, pojechać by się chciało już teraz, a tak to rok trza czekać.
Szybko minie, jak wszystko, filolo...coś tam Ana.
No ale kto to mógł przewidzieć, toż to się naprawdę najtęższym filologom właśnie nie śniło, ani politykom pewnie też nijak, pocieszam ją. Że Molenbek będzie trząsł mediami, a że Bruksenią - to na pewno

Filozofom, Ksenia, filozofom.

Nieważne. Nikt nie przypuszczał, bo jakbyśmy wiedzieli, że Samel jeden z drugim tak dzielnicę rozsławi w niesławie - już dawno byśmy tam mieli willę, rezydencję, apartament lub przynajmniej kawalerkę lub kota. Studenckiego, nie z futra. I kota pocztowego odpowiedniego. 
1080. Najbardziej znany kot świata. 
Bo wojna sobie, a pieniądze sobie - twierdzi Ana.

(356) wina wina

Są imprezy i imprezki. Niektórych zapraszają tu, a niektórych - tam. Raz się nasłucha większych bzdur, raz mniejszych. Jedno pewne, zdaniem Any Martin - wszelkie oficjalne okazje są stracone pod względem rozmowy. Można tylko łowić wieści uchem i łypać okiem, by wyłapać, kto coś wie. Ciekawego do opisania. Zasada taka - im się mniej ludzie znają, tym większe bajki bajają.
Nie bajki może, ale ogólniki. Bezpieczne. Miłe dla każdego. Nieprzynoszące szkody. Grzeczne i uładzone. Nie to, co kongresowe rozmowy Any z tymi na ef. Tam to się dzieje tak, że naprawdę, nikt normalny, znaczy się nie tylko mężaty, żonaty w wersji hetero, nie chciał w tym uczestniczyć, bo i nic by nie pojadł przy tym jazgocie. Nie połapał, w czym rzecz, ani sensu nie wyłapał.
O, wypraszam sobie. Czasami są njusy godne uwagi. Jak ten o winie.
Wino zawsze godne uwagi, ochoczo podchwytuje Roman.
Ale tu wino jest winne, czyly mamy dodatkowy smaczek.
Smak wina...mmm...Roman marzy nadal.
Pewnie mmm to dla znawców, a dla nieznawców: skandal. I tylko nie wiadomo, czyja wina.
Wina wina, jeśli Ksenio chodzi o to samo, co lesłarowi.
O to, a skąd Ana wiesz?
Bo przy stole tkim jednym aliganckim była o tym mowa. O winie wina.
He - nie łapie niewinnie Roman.
To ta historia z wizytą polskiej królewny w Polsce A B i C, tłumaczy Ana. Taka nuda, że musieli zrobić njusa z niczego.
Njusy są głownie z niczego, na to Roman.
Tak, ale ten szczególnie. Chodzi mianowicie o to, że dziennikarze, zwani dziś mediami, się jakoś specjalnie nie popisali i nie kowerowali zbytnio tej wizyty, jak to napisał kolega z bibisi. A potem trzeba było oddać materiał, zapełnić czymś szpalty. Padł prikaz: piszcie o winie, bo w dodatku o nim puste strony dotąd. No to się byli wzięli, zawzięli i napisali. 
Źle i nieco złośliwie, uzupełniam.
Kto co i jak?
No ci lebelż z lesłara. O napitkach winnych i niewinnych, jakimi w Polsce A, A powtarzam, raczono królewskich. Mianowicie wykryto, że wino to kosztowało tylko 12 ojro za butelkę.
I co z tego, nie rozumie Roman. To nieźle, co?
Nieźle, ale jeden gazetowiec z drugim uznali, że za tanie. I w świat poszedł zły piar Polski A, A  powtarzam.
Phi, żeby to tylko taki piar Polska A i inne, nie wspominając Molenbeku nawet,  miała ostatnio...winne wino wydaje się tu całkowicie niewinne. Czym się tu przejmować?
Imydżem Roman, imydżem. Okazuje się, że od razu zrobiono risercz, za ile to lebelż zaserwowali naszym. I wyszło, że za 14.
Czyly co, o dwa ojro się rozchodzi?
Na butelce, Roman, na butelce. A ile ich było, tego nie podano.
E tam, bzdury jakieś. Co ty za Ana za wieści przynosisz z tych imprez swoich damsko-damskich. Wstyd i wasza wina, a nie wina wina. To już lepiej dalej molenbekać.

(355) se nevrati

Tak, owszem, dziś tytułowo lub tytularnie nie z polska zaczynam. Tak, owszem, jest to zapewne z czechosłowacka, a może nawet z jugosłowiańska, choć taka Ana Martin twierdzi uparcie, że takich krajów nie ma. Jak to nie ma? W szkole mojej na mapie jakoś były. To co, były się i zmyły? Senewrati?
O to zagramaniczne senewrati chodzi właśnie. Se nevrati, jak równie uparcie twierdzi Roman, więc idę na ustępstwa, w duchu demokracji, której coraz mniej, więc podtrzymuję całą sobą tę nieojczystą tradycję. Niech mają. A demokracja - senewrati też.
Co jednak o wiele bardziej się senewrati - choć chyba by można bez się, gdyż zastąpiło je se - to złote czasy pieniądza na Sanżilu. Wiem, co mówię, swoje na fotelu  u fryzjerki odsiedziałam. I oto się dowiedziałam:
że teraz to żaden zarobek, nie to, bym się skarżyła, tak źle to nie jest, ale pani wie, jakie to kiedyś były czasy? Na sawoju jeszcze.
Gdzie? wtrąca się z poczekalni Ana Martin.
Na sawoju, tu na sawła obok, tak się mówiło.  Tu, za rogiem mieszkałam, przy samym ratuszu. Bo to dwadzieścia lat będzie, jak na Sanżilu strzygę, a osiem jak mam tu zakład. Wcześniej też robiłam, tylko wszystko na czarno, u siebie w łazience obcinałam. 
Panie moje, to były kolejki! Ludzie normalnie na klatce siedzieli, tylu było klientów. A teraz? Mniej teraz, trudno. 
To senewrati, podpowiadamy z Aną.
Rację panie mają. Ale może też nie warto żałować.
Newarti czyly, krzyczy prawie że Ana.
Dodam, że dzieci mam zdrowe, bez alergii, całe życie w farbach i włosach się tarzały i nic nie mają. Zaznaczę do tego, że ja taka matka polka jestem i bym nie skrzywdziła, jakby alergie miały czy cóś, ale one tak same lubiły. A teraz pomagać nie chcą, córcia tylko pieniądze by brała, a pomagać nie chce. Patrz pani, inne czasy.
To senewrati, podpowiadamy.
Zgoda, panie. No ale trzeba robić swoje. Ale te złote czasy, ech.
No ale teraz ma pani przecież karierę, satysfakcję taką, że na swoim. Wszystko tu pani, sama sobie pani sterniczką, i jaki sukces! pociesza strapioną Ana.
Niby tak, ale pieniądze nie te. Dobrze przynajmniej, że na Molenbeku nie inwestowałam, słyszały panie, co tam się dzieje?
Słyszałyśmy, kiwam głową w pelerynie. Włosy spadają. Groszek się rzuca do zbierania, ale piesek szybszy.
No ale pieniądze to nie wszystko, pociesza w międzyczasie Ana dalej. Poza tym, jak pani to sprzeda jakimś lebelż, to dopiero będzie fortuna! Więc nie ma się co martwić, że córcia nie chce przejąć zakładu, będzie pani bogata na starość.
Jednym słowem - sevrati kiedyś.

(354) selfi

Podobno selfi po polsku  - w Polsce A B i C, ba nie na Sanżilu i w okolicznościach - nazywa się całkiem inaczej. Całkiem wulgarnie i wręcz ordynarnie. Fuj, twierdzi Ana. I też na s. Z tym że ma słowo samo w sobie. No i treść, zazwyczaj tę samą. Z dzióbkiem.
Selfi, z e w dodatku Ksenio, też ma w sobie słowo "samo", tylko że po angielsku. Wszystko to samo, zgadzamy się. Wszyscy rozumieją. Niby wszystko łatwe i piękne. Tymczasem są i ofiary.
Są one, te ofiary, nasze. Lebelż. Może i sanżilowskie. Gdyby był już ten selfi, to byśmy wiedzieli dzięki dżipies czy innemu udostępnianiu danych. A tak to musimy czekać na słowo pisane, czyly aż prasa doniesie onlajn lub bezlajn, skąd pochodziła ofiara. Ta sama. Tak. Selfiego.
Ksenio, co ty pleciesz dziś. Jaki selfi, jaka ofiara.
Belgijska ofiara selfiego. Tak tak. Nasza własna, flamandzka lub walońska, bo raczej nie niemiecka. Lat 43. Stąd, ale mieszkająca w tej to, no, Espanii. W sumie zresztą może niemieszkająca, lecz prezydująca. Tak głosi słowo pisane.
Rozumiem dotąd, że chodzi o Belgijkę lat 43 rezydującą w Hiszpanii, tłumaczy sobie samemu - selfiemu - Roman. I co dalej?
Już mam, potwierdza Ana. Faktycznie doszło do wypadku. W Benidormie na skałach. To słynne skupisko hoteli w Hiszpanii. A wybrzeże tam górzyste, że hej.
Na plaży ten wypadek, dopytuję?
Otóż nie. Selfiki na plaży już się tak opatrzyły, że nikomu się ich nie chce już czy to cykać, czyto publikować. Tak samo - self - ta labeż. Myślała, myślała i wymyśliła. Ona albo on, wtrąca Ana. Wraz z nią był 38-letni Hiszpan.
Co uradzili?
Mianowicie że wejdą na gór szczyt, tam ustawią dzióbki i machną, co trzeba.
I?
I nie wyszło. A raczej wyszło, uszło nawet. Życie z labelż wskutek wypadku. Upadku. Ze skały tej.
A zdjęcie?
Ksenio, trochę głupio pytać o zdjęcie. 
Pytam, bo to by dopiero mogło zebrać lajków. Co chcecie, normalne się opatrzyło. Tylko specjale się lajkuje, a resztę  - co najwyżej hejtuje.
Brr Ksenio, ty też?
Ja nie, nie mam kiedy, szczególnie odkąd Groch nie sypia. Ale młodzież, w tym polska z Sanżila, tak działa. I marokańska. I portugalska. I inna, w tym nawet belż. Sama - selfie - widzę, co się dzieje, to co będę was oszukiwać.
Ale co z tą Belgijką? Już pewne, że spadła przez selfiego?
Niepewne. Na razie trwa śledztwo. Co mnie natomiast zastanawia, to medialna kariera tej wiadomości. Prawie że przebiła królową. No ale przyszedł łykend i Molenbeek. Resztę znacie. Albo nie znacie, jak ja.

(353) sindbad

A to ma pani szczęście, że dziś pani przychodzi, bo nie było mnie przecież do wczoraj. W południe wróciłam, autokarem, ale nie sindbadem już, o co to to nie, już nigdy przenigdy z nimi nie pojadę, zaraz pani opowiem, jak to z nimi do uzdrowiska się wybrałam.
Bo ja z sanatorium wracam. Piękne miejsce. Polanica. W górach. Tak, wie pani? Aha, stamtąd pani? Bo ja spod Tykocina, też pani wie. No proszę, wie pani, a od tej Polanicy to przecież daleko.
Z koleżanką byłam, zasłużyłyśmy sobie na to po tym wszystkim, co ja w prywatnym życiu przeszłam ostatnio, nie opowiadałam chyba pani, dawno pani nie było. Gdzie? W Polsce na wakacjach pani obcinała, to trochę odświeżamy tylko, tak? A kolor pani chce. Chce, widzę, że chce, no ale jak się ma obudzić, to może faktycznie lepiej nie. Bo my to takie matki polki jesteśmy, mój ma 16 lat i w moim łóżku spał, jak mnie nie było teraz, wyobraża to sobie pani.
Co, nie obudzi się, zmęczony katarem? No to już, 10 i 32 zmieszam, skoro pani chce jasne. Jak pani dam to, co ja mam, to pani włosów za dużo wyleci jeszcze, a że nie za gęste pani ma, to szkoda. Przed świętami się umówimy, to zrobię pani takie refleksy, chyba że pani do Polski zjeżdża. Nie zjeżdża? To zapisuję. 22 o 10. Numer żeesemu? 
Aha, ale tym sindbadem topani niech do Polski nie jeździ. Jak ja ich obsmaruję! Niech pani sobie wyobrazi, że spóźniłyśmy się trzy minuty. Trzy! A to tylko dlatego, że korek był wieki no i ten mój gnał, ale rady nie dał. Podjeżdżamy, a ich nie ma. Dwie pasażerki bylyśmy, a tych nie ma. Dzwonimy więc, a ten kierowca sobie pojechał! Do Polski ruszył normalnie, nawet kwadransa nie poczekał.
I co panie zrobiły.
Nie będę nawet mówić. Taksą do Antwerpii musiałyśmy lecieć. 150 ojro żeśmy dały. Kierowca leciał z 180 na liczniku, sam mi pokazał. Ale zdąży. Udało się.
Czyli dojechały panie do Polski!
Tak, ale na pokładzie też dziadostwo samo. Gdzieś na starej granicy staliśmy z godzinę i w Niemczech co dwie godziny przystanek normalnie. Za to potemwspaniel było i wróciłam jak nowo nardzona, po tych moich przygodach, co pani chyba nie opowiadałam. CZy opowiadałam?
Nie.
Teraz czekać z farbą trzeba, to opowiem. A ta druga klienta to co, wyszła?
O, wróciła. Widać do bankomatu tylko poszła. Jezu, a toż to Baśka! Razem do klasy chodziłyśmy! Baśka, siadaj no, pani z farbą czeka, to cię obetnę. 
O, tu gazetki nowe, proszę. Obudził się!
A tobie Baśka opowiem ci zaraz, jak żem sindabedem jechała. Nie biez ich, fatalnie! Ale uzdrowisko wspaniałe, 50 ojro na dzień, trzy zbiegi w cenie, a jedzenia tyle, że nie przejesz! Tylko sindbadem nie jedź!

(352) molenbekając

Proszę, proszę, naprawdę nie wiadomo, kto kiedy wypłynie  Co kiedy wybuchnie  lub - co gorsza - wystrzeli. Kto kiedy się ujawni. Francuz w Belgii, Belg we Francji, auto z Brukseni na ulicach Paryża - czasami wystarczy tylko tyle i sława gotowa. Lub niesława, co w świecie mediów oznacza to samo, zdaniem Any Martin, zgorszonej karierą Molenbeku.
Molenbek! Molenbek! - o tym tylko wszyscy od soboty. Chyba nawet w Polsce na ściance tego nie było, by cała dzielnica nagle została celebrytką.
Od piątku wieczorem nawet molenbekuje, kto żyw, to wtedy się zaczęło. Pif paf wielkie. Olbrzymie. Przerażające. Jedno pewne - że jest na ustach i smartfonach wszystkich, co się liczą w tym świecie, Brukseni, a może nawet kosmosie. Łącznie z królami zapewne.
Molenbekają raczej. Molem bekają. Odbija się ten Molenbek, oj odbija. Belgia zawrzała, twierdzi czytający w oryginale przez y Roman. Jak to możliwe było? Widać było.
A w Polsce też rozliczne pytania - Jak to sfotografować  jakim obiektywem? Jakie tło dać? A w ogóle - gdzie to jest? takie pytanie muszą sobie stawiać zdenerwowani paparaci.
Paparac-ci, jak wymawia Ana Martin, przeperaszam, ojeju i Jezu, nieuczonam w portugalskim.
Paparazzi, jak się pisuje, poprawia Roman. To angielski jednak, skoro się on zna też. Albo udaje.
Wszyscy czyhają na Molenbek.
To już molenbekaj poprawnie. Dwa e. Molenbeek. Niech się uczy Polska A B i C oraz sanżilowska, że dzielnica, o której mowa nieustannie w tiwi i takich innych - tak się zapisuje, leży w Brukseni i o mało tam Ksenia nie mieszkasz, oznajmia Roman.
Ja? Niby ja, Ksenia Bru? 
Tak, ty, nie inna. 
Ale przecież ja wierzę! W naszego Boga, dodam, nie tego z Molenbeku! To czego ja tam miałabym szukać?
Nie ty Ksenia, tylko Roman tam loftu szukał. I znalazł. 
Ana, pamiętasz?
Pamiętam, pamiętam, to jeszcze przed chłopakami było. Ładny. Oderemontowany. I to nie polskimi rękoma, tylko lokalnymi, molenbekowskimi. Z ogrodem. Schodami. Byłoby jak ulał dla stawiającego pierwsze kroki Grocha.
Ale nie jest, ulżyło mi.
Bo co? 
Po pierwsze: ciemnawo. Po drugie - pustawo na ulicach, bez drzew. A po trzecie - jednak religia.
Co, że uszom swoim nie wierzę - Ana Martin i religia? 
Tak. Bo wierzyć nie mam zamiaru, ale nie chcę też być jedyną kobietą z odkrytą głową w promieniu kilku ulic. Ma się te zasady na ef - że skoro faceci mogą bez czapy, to kobiety też. Tego chcę, a na Molenbeku - nie dostanę.
I co się stało z tym loftem? Nie wiem, poszedł w inne ręce, którym chusta nie przeszkadza. Abo i ten pan tam mieszka do dziś. Nie ma co żałować, bo w ten sposób jest Sanżil i inne atrakcje.
A co, jeśli oni byli z tego mieszkania właśnie? Ci, co strzelali. Co, jeśli to oni zakupili?
Nie sądzę Ksenia, ale sprawdzić można. Była wczoraj ta olbrzymia obława, co spać nie dawała po mieście. Zaraz zaraz...nie, ulicy nie podają, ale bym się naprawdę zdziwiła, gdyby to było tam. Za duże okna były po prostu.
Co nie zmienia faktu, że Molenbek jest odtąd dosłownie wszędzie. Wszyscy się uczą, gdzie to jest. Jaki skład ludności ma, jakie szkoły i zakątki. Dlaczego to Francuz był, choć nie do końca. A efekt taki - że i tak nikt nic nie wie.
Bo objąć rozumem się tego nie da, kwituje Ana. Oby to był ostatni raz.
Jedyne co widzę na plus - to że Molenbekiem wreszcie się ktoś zajmie. Miasto Bruksenia czyli. Że ktoś przemyśli i pomyśli, kto tam spiskuje i dlaczego. Że jak to jest, jak się kogoś zostawia na pastwę losu. Jak się burmistrz nie stara.
I ta sława, ach - dodaję.
Ksenia, niesława, grozi palcem Ana. Oby Sanżil nie musiał się nigdy z taką mierzyć...strach pomyśleć po prostu, że to by się mogło dziać pod bokiem! Niech już Sanżil lepiej polskością stoi, choćby we współczesnym politycznym wydaniu...bo to po prostu śmiech na sali, lepszy niż bekanie strachem!

(351) na sztorc

Na wystawnym obiedzie w rezydencji...bywało się, bywało, obnosi się nie kto inna niż Ana Martin. Owszem, w przededniu święta. Własnego i ojczyzny. Nie wiadomo, kto starsza tylko. 
Dobre jedzenie. Piękna zastawa. Z orzełkiem złotym ustawionym na sztorc.
Nie na sztorc Ksenio, jak mawia Iwonek, tylko równo w pionie. Tak widać uczą w szkołach kelnerskich. Porządek musi być przynajmniej na polskim stole, skoro już w polityce jest, jak jest i lepiej nie będzie. Więc orzełek był.
W koronie?
Pewnikiem, ale nie odnotowałam, bo cały czas się zastanawiałam, czy on tylko na moim talerzu tak na górze króluje, na fladze łopocze prawie, czy u sąsiadek też. Zezowałam, zezowałam, aż zapomniałam, po co.
Mamusiu, po co, tłumaczy z walońskiego na nasze Iwonek. Purkła tak jakby.
Starość synku. W dniu święta, dodajmy.
Ana, a mówiłaś, że najładniejsze szklanki. Moim zdaniem, owszem - z delikatnym szlaczkiem, jak ze Szklarskiej Poręby tak jakby. To takie miasteczko w Polsce A chyba, gdzie dziadek mój, aniny, był dyrektorował. Dawno temu. Po niemcu był przejął stołek. Przyjemnie popatrzeć i powzdychać, szczególnie jak się do Polski nie doleciało, bo inny niemiec, hans jakiś tam luft, zastrajkował.
No ale przez ten strajk poszłeś do ambasady, mamusiu, tak jakby - by się posłużyć iwonkowymi formami.
Fakt, przytomnieje Ana. Na eleganckie posiedzenie - zasiedzenie. I smaczne.
Dobrze tam jeść dawali, co? pytam. Lepiej niż na targu?
Moim zdaniem nie lepiej, ale baaaardzo smacznie. Szkoda tylko, że zasiedzenie było właśnie w formie jedzenia. Przy sztywnym obrusie. Orzełku na sztorc. W strojach odświętnych, mimo że to środek tygodnia. Większość także wymalowana, niektóre ufryzowane. Niektóre nie. Za to nikt w pełni naturalna.
W tym ja, niestety, przyznaje krytycznie Ana. Nawet ja! że sem oko podmalowała i w łazience już na miejscu żel na włos nałożyła, bo mi wiatr je poczochrał niewyjściowo zupełnie. Rajtuzy miałam tradycyjnie w różu, buty też, komplecik z bawełny, nowy, ale wyglądający staro - czyli niby wszystko gra - ale minę za to pańską. Chyba. I przeszkadza mi to do dziś.
A dlaczego, zdumionam.
Ech, bo to była okazja, by rozruszać towarzystwo. By się nie dać. By zrobić z siebie małpę, poświęcić się, by potem z jednej strony na mieście obgadywali, że jest taka jedna, co to się zachować nie umie, ale w głębi duszy cieszyć się - że ktoś taki był i skierował rozmowę na inne tory i słownictwo niż małżonka, przewodniczący, ambasador, jego wysokość, miłego dnia, witam i pozdrawiam. Szkoda. Stać mnie na bycie małpą, map nie obrażając.
To dlaczego skapitulowałaś? pyta Roman.
Bo dzieci są! I czekać nie mogą, natomiast tam się dużo czekało. Na przyjście wszystkich, na toast, na jadło, na uśmiech. I jakżem się zorientowała, że zostało 40 minut do wyjazdu z woluwów, gdzie te domiszcza ambasadorskie nakupowali - to uznałam, że nie ma co. Protokół.
Zawsze jest co, zaprzecza Roman. Ty byś poszła, ale reszta towarzystwa byłaby wdzięczna i rozbawiona.
I spalona towarzysko, czarnowidzę.
A może właśnie nie. Może Ana by coś wywołała. Jakąś zmianę. Na weselsze. Na szczersze. Na luźniejsze. By ten orzełek może mnie sztorcował z talerza, a przynajmniej nie trzeba się w niego wpatrywać. 
Roman, z formą nie wygrasz. A z protokołem to na pewno.

(350) dziadostwo

Doszły mnie słuchy, że w Polsce A B i C idzie na lepsze. Co oznacza, że w mini pe-el na Sanżilu i okolicznościach  - siłą przeniesienia też. Mianowicie dla tych, co mają sześć lat i nie chcą chodzić do szkoły. Zdaje się, że wylobowali sobie rok fajrantu, jak to nazywa z polszczyzny starszyzny Ana Martin. Ale te dzieci mają siłę przebicia! Reklama czyni cuda!
Słuchy chodzą takie owszem, w roku wyborczym mówi się, co ślina komu na język przyniesie i nie takie kwiatki usłyszeli ci, co tiwi włączyli. Dziadostwo jedno wielkie. Słyszałam, że większość widzów czym prędzej przełączała na transmisję z konkursu na fortepian, takie bzdury tam leciały. Nie z fortepianu, z paszcz tzw. polityków.
Przynajmniej się naród A B i C podszkolił w kulturze wysokiej; szopen też by mi się przydał, stwierdza krytycznie Ana. Co nie zmienia faktu, że wyborcza bzdura z sześciolatkami poszła w świat. I oby się nie potwierdziło.
To by oznaczało, że nasze chłopaki tu też pójdą do szkoły później? Nie, oni nie, tacy zdolni, to nie, podśmiewa się Roman. Siłą puścimy ich na pierwszaków odpowiednio w 2018 i 2020 r. Może w Belgii uporają się do tego czasu ze swoim problemem szkolnym, rozmarza się Roman.
Czyly czym - bo Ana nie wie. Rzadko się zdarza, ale jednak.
Z brakiem lekcji drugiego języka krajowego, czyli dziadowską jedną godziną. O trzecim języku nawet nie wspomnę, by ktoś go rozpatrywał w ramach nauki. Niemiecki w końcu, to co chcecie, nie da się tego nauczyć, matuś i ojce z rajchu wracali i zawsze to samo powtarzali, wtrącam się, zawsze! To i lebelż tak mają.
Chodzi ci czyly o ten drugi dialekt, niefrancuski? Tak. Roman, to już się wzięli lebelż za to, cieszę się - bo niosę dobrą nowinę. Już są w nim lekcje! Sama słyszałam!
Gdzie?
No u nas na skwerku! Jak bumcykcyk. To było w dziady prawie że, wiem, bo dzieci przyszły przebrane za helołiny czyly takie dziadostwa z hameryki. I słyszę, że pani, co je prowadzi, ma taki akcent po francusku, jak my tu na Sanżilu, nie przymierzając ani nie umniejszając nikomu, więc nie może być rodzima walonka. I rację miałam, bo jak nie zacznie przemawiać do dzieci w tym drugim języku! Jak się cicho nie zrobi! Jak się heloiny nie uspokoją!
Jak makiem zasiał?
Cicho wszędzie, głucho wszędzie raczej, skoro to dziady były, śmieje się Ana. Ale kluczowe pytanie brzmi: dlaczego głucho i cicho właśnie?
Bo nikt nie odpowiadał, podpowiadam.
Czyli nikt nie rozumiał po flamandzku, tak? upewnia się Roman.
Na sto procent to nie powiem, bo sama nie rozumiałam, ale na pi razy oko moje to nie rozumieli.
Właśnie o to mi chodzi, triumfuje Roman. Bo te biedne walońsko-francuskojęzyczne dzieci mają tylko godzinę języka flamandzkiego czy niderlandzkiego, jak tam Ana chcesz. To ile mogą się nauczyć? Nawet jeśli mają fajną lekcję w terenie?
Nie w terenie, protestuję, tylko na skwerku. Z pomnikiem. Rzeźbiarza do tego, ale nic to w rzeźbieniu dzieciom nie pomogło.
Fakt, że dobrze to nie wyglądało, potwierdza Ana, która była dobiła do mnie na koniec lekcji w te dziady wówczas. Po prostu nie rozumieli, nie wiedzieli, licho wie. Na psa urok, tfu. Dziadowski program widać mają i zero zachęty.
Ale myślicie, że to dlatego, że wcześniej poszli do szkoły?
No co ty, to jakaś głupota. Na tym to mogliby ewentualnie skorzystać, bo by rok dłużej się uczyli w tym drugim gadać. Co daje jakieś 40 lekcji. A tak - nic. I rośnie kolejne pokolenie niemogące się porozumieć z połową kraju.
To zupełnie jak w Polsce A B i C, cieszę się. Też się nikt z nikim nie może porozumieć. A jeden język niby. Czyly kto jest winny? W domu chyba trzeba będzie dzieci trzymać, bo jak inaczej?

(349) mięsem

Jeść czy nie jeść, oto jest pytanie, że tak sobie pozwolę zastanowić się nad talerzem. Pełnym. Mięsa. Ministeki dziś. Produkt stąd, codzienny, z sieciówki doniosłam; chyba lebelż nawet, lecz czy z Sanżila - ręki (też mięso) nie dam sobie uciąć. Smakuje jak polskie w każdym razie. A B i C.
Tu ministek, a w Polsce - minister.
Oj...jęczy Roman na samo wspomnienie ministrów, bo przecież mięsem rzucał nie będzie przy dzieciach. 
Pewnie z rzeźni na Anderlechcie ministek za to, bo skądby, zastanawia się na głos Ana Martin. Roman, jak myślisz?
Jakby to była ci baranina, to bym się nie zastanawiał, ale to na talerzu tym tu? Co to w ogóle jest? Świnia jakaś? Krowa? Wół czy byk? Co nam tu Ksenio zgotowałaś?
No zgaduj dalej, zgaduj zgadula. Mięso belż, a nazywa się amerykan. To chyba chodzi o usa, co? Takie żarciki sobie robię, jak Iwonek, nie przymierzając.
Amerykan, podskakuje jak oparzona Ana. Americain było napisane na pudełko Ksenio?
Tak, a co? Filet do tego chyba.
I z kolrojta to przyniosłaś?
Nie, nie z kolrojta. Z colruyta.
Czyli kolrojta, krzyczy Ana Martin. Dawajcie mi zaraz te talerze! Do kosza! Iwonek, otwieraj! Nie ten, ten to na papiery. Zielony kosz, synku! Tylko do środka, nie obok. No ładnie, dziękuję.
Ale o co chodzi Ana, uspokaja ślubną Roman.
Onlajn siedzicie, a nic nie wiecie, denerwuje się Ana. Toż to czy dni mijają, jak kolrojt nakazał zwrócenie do sklepów wszystkich paczek z amerykanami. 
Bo co?
Bo bakteria.
Jaka?
Niedobra. Dla dzieci szczególnie. Listeria monocytogenes.
Piękna nazwa, zachwycam się. Brzmi jak imię i nazwisko jakiejś księżniczki przynajmniej. Urodziwa listeria. Jak z bajki doprawdy.
Ale to bynajmniej nie bajka, tylko rzeczywistość. Wszystkie paczki ostempowlane 1111 muszą wrócić, inaczej może być źle. Trąbia o tym wszystkie media, jacy z was onlajnowcy, tylko fejs i fejs, co? kpi se Ana. Tymczasem zaraza jak nic hula po Sanżilu.
A my tacy dobrzy, dla niej gotowaliśmy! Urodzinowo! W zamian ona nas obraża, że my behape nie znamy niby. Za jakie grzechy? Wielkie mi co, połowę zjadłam już tej listerii bakterii i żyję.
I w całej Belgii też nikt nie zszedł, przecież fejs by spać nie dał od takiego njusa. Uwagę odwracają od polityki, ot co.
Słuchajcie suchajcie, mam świetny pomysł, że polecę Iwonkiem, olśniewa mnie. A może ta akcja jest jakoś połączona ze strajkiem lufthanzy? Nie chcę być prorokiem w nieswoim kraju do tego, ale czy wam nie wydaje się dziwne, że w jednym tygodniu wybucha i afera mięsna, i dolecieć nigdzie nie można? Nie możemy, znaczy się?
Kto znaczy się?
My, Polacy A B i C! Czy to aby nie zamach na naszą niepodległość? Albo jej święto czzterojedynkowe przynajmniej? Na anine urodziny? Na nowy wspaniały rząd wreszcie?
Ksenio, chyba cię te wybory opętały! Ale w sumie idea niezła. W dniu, w którym załamały się nasze fejsowe łole od kilogramów zdziwienia, że oto mamy takich ministrów, że nijak nie idzie pojąć, za jakie grzechy - może faktycznie ktoś wybrał atak listerii. Zamiast histerii. 
Ulitował się czyly nad narodem wybranym, by już w Dniu Niepodległości mówić o czym innym, niż jeden mini-sterek z drugim, podsumowuje Ana. Zamiast ministerka mamy ministeki. Chyba smaczniejsze, może i dzięki bakterii.
Ładniej się także nazywają i wyglądają, że wtrącę.
Ana proponuje: niech Iwonek z kosza wyłowi, chętnie się dobrowolnie zarażę bakterią i trafię do mediów; niech w Polsce A B i C roztrąbią, że Tusk i zachód Polaków zagranicą trują. Mięsem. Niech im będzie. Listeria zawsze lepsza niż histeria, a zresztą oceni to historia. Bo to 11.11. Minister kontra ministek.

(348) wszów jak wszy

To dopiero jest temat. Nie ruszałam go dotąd, bo po co? I tak jest wszędzie. Są wszędzie. One, tak, choć licho wie, może to i oni. Żrą i skaczą i jaja składają. A wszami się nazywają. Lokalnie - lepu. Les poux, według pisowni Any Martin. 
Ten x na końcu nawet wesz przypomina. Bo to wesz, a nie wsza, dowiedziałam się przy okazji od Any. Dotąd nie wiedziałam, nie musiałam też specjalnie, bo wesz czy wsza raczej występuje w stadzie, gromadzie lub drużynie, jak kto tam woli zwać tę watahę. 
Teraz natomiast wiem już wszystko i jestem gotowa na zmierzenie się z wrogiem. Bowiem to, co najgorsze, co daja nam larentre - to wszy nasze codzienne.
Co, już są? pyta zatrwożony Roman, choć on akurat wszy musi się bać najmniej, i to nie dlatego, że nie jest szkolniakiem, przedszkolakiem lub żłobkowiczem. Po prostu włosy dawno mu wypadły - to wersja oficjalna -  albo i wyjadły mu je wszy i wesze, jeszcze na ojczyzny łonie. 
Zresztą wszy łonowe też występują, twierdzi Ana. Nie u nas, poprawia się, ale w naturze jak najbardziej. Fuuuuj. To to już sodomiaigomoria dosłownie, albo i gorsze zboczenie.
Co do wszy głowowych, tych których posiadania się każdy wstydził w ojczyźnie matczyźnie - to na ich przykładzie widać, jak narody różnią się między sobą. W Polsce A B i C - wstyd przed całą klasą. W Belgii A, bo jak taki kraj zachodni nie ma być A w rankingu agencji mudis czy innej - norma, normalka, zero reakcji. 
Fakt, to jest nasze największe zdziwienie z życia na Sanżilu i w okolicznościach, w tym luksemburskich. Że wszy są we wszystkich szkołach i żłobkach przedszkolach i rodzice się tym nie przejmują. Są sobie po prostu, a że mało kto z nimi walczy - to jest ich coraz więcej, bo jaja składać to one lubią, oj lubią, te wszy męsko-damskie.
Ja poczułam, że jest coś na rzeczy, jak wraz z pierwszym wrześniem na Sanżilu w witrynach aptek zobaczyłam, że zaroiło się w nich grzebieniami, szamponami - a wszystko pod planszą z przysłowiową wszą właśnie. Ale wtedy bez dzieci byłem, do szkół nie chodziłem to nie wiedziałem, co to za akcja.
Powszechna akcja odwszawiania kraju, ot co.
Przeprowadzana głównie rękoma polskich matek. Na przykład ta miła dziewczyna z tiwi, co tu zjechała do Alstu, całkiem niedaleko, ale już inny język, nie kątempluję tego. Z córą była zjechała. W domu w Alście zastała inne dzieci. Ona patrzy i oczom nie wierzy: po rówieśniczce córci wszy se skaczą wesoło. Pyta wokół, co robić, a tu wzruszenie ramionami: ona tak ma.
No to się nasza Polka czyścioszka zawzięła, że ona nie odpuści, i szczotkuje, pierze odkaża, aż wreszcie wszy wytępione. Udało się uchować własną i córczyną głowę.
I wtedy spotyka ją bura.
Bura wesz lub wsza?
Nie bura, zresztą kto wie, jaki wszy mają kolor; bura kara. Od matki dziewczątka. Że tym czesaniem włosy dziecięciu zniszczyła. Ona: ależ jak to? przecież wszy miała. A matuś spokojnie: i znów ma. Trudno. My w Belgii tak tu lubimy.
I teraz ta matka i córka drżą. Bo długie włosy sobie z Polski przywiozły, a tu okazują się całkowicie nieprzydane i nieekonomiczne, bo przecież na długie trzeba więcej szamponu antipu, niż na krótkie.
Ale wszystkie kobiety prawie długie mają, zauważa Roman.
I nie szczotkują. Nie wyczesują. Trochę się poczochrają i przejdzie, chyba że ktoś ma  arfo, jak taka jedna, co to już ciąć musiała. Po czym ze spokojem do Any mówi: już nie mogłam patrzeć na te wszy, więc ścięłam.
Co zadziwia tylko i jedynie Polki i Polaków, to ten spokój. Może tak trzeba jednak, bez histerii, duma Ana? I bez higieny, podpowiada Roman. Nie wiem doprawdy, co gorsze i co nas najpierw pokona: alergie z higieny czy brud wszawy?

(347) t jak lież, t jak tokjo

T jak tokjo, to rozumiem, w sensie: widzę, że ty to ty, ale że ty to ly? Ty jak ljeż? I dlaczego nie te w ogóle? Wogle? 
Nic nie łapiecie? Ja też nie, ale może Ana Martin mnie oświeci. Oj, narobiło się. Wszystko przez te logo, loga właściwie, olimpiady, teatry; już nie raz ostrzegałam Anę, że z tej sztuki i myślenia to niewiele nam dobrego przyjdzie. Nam jako Polakom i lebelż też! Dwa bratanki czy inne baranki.
Wieszczyłaś, wieszczyłaś i wywieszczyłaś. Ale to akurat z braku myślenia i kultury nastało, wiecie sami o co chodzi, 25 października i te sprawy, szkoda słów, ech, macha ręką Roman i zostawia mnie w punkcie wyjścia, mianowicie co ma ty do ly?
Ale bałagan, mówi zachwycony Iwonek.
Ty do ly ma tyle, że Ljeż to miasto kultury właśnie, gdzie jest wspaniały teatr, cierpliwie tłumaczy Ana. Co już nas przybliża alfabetycznie do t. Ten teatr ma logo, bo w dzisiejszych czasach bez logo czy też loga ani rusz. Musi być wizerunkowa widzialność i nie ma szans, by jakiś dyzajner jeden z drugim na tym nie zarobił. Chyba że akurat przestanie kochać dyzajn, jak tytuł książki fajnej, co ją właśnie stojący Groch z półki wyciągnął.
Ta moda się dopiero zaczyna i jeszcze jej kres nie nadejdzie długo, wieszczy z kolei Ana. Skończą się za to dobre pomysły, a że w dobie internetu wszyscy wiedzą wszystko - to plagiatować nie ma jak. I co tu robić, by być na topie. I o to właśnie chodzi w awanturze na linii tokjo-ljeż.
Plakatować logo? o co chodzi, chciałabym wiedzieć. 
Plagiatować, czyli odgapiać.
Kto od kogo?
Japonia od Belgii. Tokjo od ljeż. Olimpiada od teatru. Wielkie pieniądze na sport przeciwko małemu budżetowi na spektakle. Dawid z Goliatem. Tak to widzę. Biblijnie, Ana, pięknie. Ho ho ho, pięknie mamusiu, potwierdza Iwonek.
Wytłumacz teraz mi, a nie Romanowi, dopraszam się. Tak mamo!
Już się robi. A więc teatr w Ljeż miał swoje logo. Bardzo ładne te/ty z kropkami. Czarne na białym i czarno na białym gołym okiem widać, że ładne. A olimpiada w Tokio nie miała logo, za to Tokjo to tokjo, więc też ma prawo do ty/te. No i jakaś wielka firma dyzajnerska wymyśliła je. To logo.
Rozumiem! Skradli te z ljeż?
No właśnie, aha, potwierdza Iwonek.
Awantura polega na tym, że logo to logo, może i skaradzione, może nie. Dyzajn to jednak ideologia. Każdy kit wcisną. Jak embieje z tiwi, wtrącam. Właśnie. I choć logo z tokjo jak czarne na białym przypomina to z ljeż plus kolory, ci z tokjo się tłumaczą, że to nie to samo wcale a wcale, ciągnie Ana. 
A nie?
No więc to chyba to samo z inną ideologią. 
A jaka jest ona, ta idełologia? Ta druga, nie nasza belż. 
Mianowicie, że ty to te, owszem, ale że pan projektant nie zaczął wcale od ty/te, tylko od kolumny. Też z te. Ta kolumna symbolizuje różnorodność. 
Ojej...zapiera mi dech. Pięknie powiedziane, ale...dlaczego? Nie wiadomo. I nie musi być, co gorsza. Kropka czerwona to bijące serce plus odniesienie do flagi Japonii, a samo te czy ty - to także angielskie słowa tumoroł i tim. 
Ana, w głowie mi się kręci od tych znaczeń, protestuję. Ojej Ksenia, ojej, uwaga, przejmuje się Iwonek. Kochany on ci jest. Jakie serce? jaka kula? jaka flaga? no i jaki angielski? A przynajmniej w ty/ly z ljeż ty to był teatr i tyle?
Tak naprawdę nie odgrywa to większej roli, pojawia się Roman. Tak naprawdę rolę odgrywa tylko fakt, czy to się sprzeda czy nie. Pieniądze pieniądze pieniądze. Olimpiada to wielki biznes i jak się nie wytłumaczą odpowiednio, to zapłacą nam tu. Lebelż i kulturalnym Polakom? Tak. Chyba. 
Brawo, to ja się cieszę! Widzicie, mówiłam, że i po 25 października zaświeci słońce. Że jeszcze nadejdzie piękny listopad i że nie ma co się martwić na zapas. Dla kultury jescze nie wszystko stracone, jak widać! O tetarach pisza, co tam, że o logo, skoro się słowo pojawia. Z ty czy ly, ważne, że tym to sposobem ljeż stało się nagle popularne. Na topie. 
Jeszcze ljeż zostanie drugą Japonią! Jak Polska omalże kiedyś, podpowiada Roman, ale to było na długo przed 25 października. Ale i tak świeci.